Tony Fisher - Dành trọn cả đời cho niềm đam mê Rubik

Các món đồ chơi giải đố đã đi rất xa kể từ khi khối Rubik được ra đời và gây tiếng vang mạnh vào đầu những năm 80 cho đến nay, sau gần bốn thập kỷ. 

Nhiều nhà thiết kế đã đến và đi trong cả thế giới Twisty Puzzle hay Speedcubing, nhưng một số người vẫn còn ở đây ngay từ những ngày đầu, vẫn ấp ủ tạo ra những sản phẩm đồ chơi giải đố, trí tuệ và bổ ích. Một trong những người tiên phong nổi tiếng nhất trong việc tạo ra các trò chơi giải đố và các kỹ thuật mới, người dành trọn cả đời cho niềm đam mê Rubik - ông Tony Fisher.

Tony Fisher là ai?

Tony Fisher là một nhà thiết kế đồ chơi giải đố/ trí tuệ (Puzzle) người Anh, chuyên tạo ra các Twisty Puzzle (những món đồ chơi có dạng trục và xoay các mặt giống như khối Rubik). Ông thừa nhận rằng mình có niềm đam mê vô hạn với những món đồ chơi này và đã tự tạo ra một chiếc vào năm 1981, lấy cảm hứng từ khối Rubik. Năm 2017, Sách kỷ lục Guinness đã công nhận Fisher là người tạo ra khối Rubik lớn nhất thế giới. 

Làm việc bằng cả trái tim

Lần đầu tiên Fisher mua khối lập phương Rubik là vào năm 1980, khi nó được mới được phát hành tại Anh. Không cần chờ ai hướng dẫn, Fisher đã tự tìm ra giải pháp giải của riêng mình. 

Do những nhà sưu tập thời điểm đó có quá ít Cube để săn lùng, ông quyết định thử tự sáng tạo một số loại biến thể. Và chỉ một năm sau đó, ông tự tạo ra một Puzzle độc nhất vô nhị bằng cách nối hai khối Rubik vào nhau dọc theo một cạnh, gọi là “Siamese Cube”. Điều này đã được công nhận là “khối biến thể mod bằng tay” đầu tiên trên thế giới (bao gồm hai khối Rubik 3x3 tiêu chuẩn dùng chung một cạnh viền như hình dưới).

Khối Siamese Cube đầu tiên

Siamese Cubes đã được phổ biến rộng rãi khi Fisher gặp David Singmaster (một giáo sư toán học người Anh nghĩ ra phương pháp giải Rubik từng tầng - layer by layer đầu tiên). Ngay lần đầu tiên nhìn thấy, Singmaster rất ấn tượng và lập tức thêm nội dung này vào trong cuốn tạp chí Cubic Circular, do ông tự viết.

Tạp chí Cubic Circular của David Singmaster

Người ta tin rằng, chính món đồ chơi tuyệt vời này đã truyền cảm hứng cho Erno Rubik sản xuất hàng loạt dòng sản phẩm Rubik’s Mate. Biến thể này hiện tại được sản xuất bởi Uwe Meffert - một nhà sáng chế khác và cũng là người yêu thích Puzzle. Ông đã dành nhiều thời gian làm việc với Fisher và sản xuất hàng loạt các sáng chế mới.

Các biến thể phổ biến nhất của Tony Fisher

Trong hàng chục năm qua, Fisher đã thiết kế hơn 100 chiếc Twisty Puzzle khác nhau, sử dụng các cơ chế sẵn có hoặc hoàn toàn mới. Dưới đây là hai trong những sản phẩm nổi bật nhất.

Fisher Cube

Được phát minh vào giữa những năm 80, Fisher Cube là một trong những Puzzle đầu tiên và nổi tiếng nhất của Tony Fisher. Món đồ chơi này được xây dựng dựa trên cơ chế của khối Rubik 3x3 tiêu chuẩn, có cách giải khá giống nhau. Fisher Cube nổi tiếng nhờ sự đơn giản và vẻ đẹp rất riêng của nó. Biến thể này cũng đã được YJ thiết kế như một chiếc Speedcube, mặc dù nó không được tính là một bộ môn chính thức của WCA.

Khối Rubik lớn nhất thế giới

Mặc dù không phải là một biến thể như Fisher Cube, nhưng khối Rubik siêu to khổng lồ này cũng rất nổi tiếng và hiện đang giữ kỷ lục Guinness. Nó có kích thước là 1,57m x 1,57m x 1,57m (5 feet 1,7 inch). Lõi của khối Rubik này đã được sửa đổi do ban đầu bị sập.

Bên cạnh đó, Fisher cũng tạo ra các món đồ chơi Ball Puzzle rất phổ biến. Chúng được dựa trên các Twisty Puzzle tiêu chuẩn (thường là các khối NxN) và có cách giải tương tự. Các Ball Puzzle phổ biến nhất hiện tại đó là 4x4 và micro-3x3.

Đẹp đến ngỡ ngàng

Một số thông tin khác

Mặc dù công nghệ ngày một phát triển nhưng các sản phẩm của Fisher hầu như đều làm thủ công, ông rất thích việc tạo ra một thứ gì đó bằng tay.

Tony Fisher có một kênh Youtube riêng, hiện tại có khoảng 165 nghìn người đăng ký và 980 video được đăng tải. Tại đây, ông chia sẻ những món đồ chơi giải đố mới, cách tự làm một khối Rubik bằng tất cả mọi thứ: dứa, táo, bánh,... thậm chí cả bằng băng và những mẹo thú vị liên quan đến Rubik và Puzzle. Bạn có thể xem kênh Youtube của ông tại đây - Youtube Tony Fisher.